Công Nữ Nguyễn Phúc Ngọc Vạn: Vai Trò Trong Bang Giao

Công Nữ Nguyễn Phúc Ngọc Vạn: Hy Sinh Vì Bang Giao

Cuộc đời của Công nữ Nguyễn Phúc Ngọc Vạn, con gái thứ hai của Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên, không chỉ là câu chuyện về một người phụ nữ trong lịch sử mà còn là dấu mốc quan trọng trong quan hệ bang giao giữa Đàng Trong và Chân Lạp. Cuộc hôn nhân chính trị giữa bà và vua Chey Chetta II vào năm 1620 đã tạo ra những ảnh hưởng sâu sắc đến việc mở rộng lãnh thổ và phát triển kinh tế tại miền Nam Việt Nam.

  • Tên đầy đủ: Nguyễn Phúc Ngọc Vạn
  • Thời gian gả cho vua: Năm 1620
  • Tước vị: Hoàng hậu nước Chân Lạp
  • Sự kiện nổi bật: Giúp người Việt di cư vào miền Nam
  • Vai trò: Cầu nối giữa Đàng Trong và Chân Lạp

Bối Cảnh Lịch Sử Và Gia Thế Của Ngọc Vạn

Công nữ Nguyễn Phúc Ngọc Vạn sinh ra trong thời kỳ khó khăn của miền Trung Việt Nam. Là con gái thứ hai của Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên (trị vì từ 1613 đến 1635), bà mang danh “công nữ” thay vì “công chúa” do không phải là con vua chính thống. Với tấm lòng bao dung, bà luôn hướng tới sự phát triển của dân tộc.

Khi cần mở rộng mối quan hệ với các quốc gia phương Nam như Chân Lạp, việc gả con gái cho quốc vương được xem là chiến lược an ninh chính trị. Từ đó, chuyến hành trình của Công nữ bắt đầu khi bà được chọn làm vợ cho vua Chey Chetta II.

Mối Quan Hệ Chính Trị Giữa Đàng Trong Và Chân Lạp

Vua Chey Chetta II lên ngôi vào năm 1618 trong bối cảnh đất nước đang chịu áp lực từ Xiêm La. Ông quyết định lập kinh đô mới tại Oudong nhằm thoát khỏi sự kiểm soát của Xiêm. Việc cầu hôn Công nữ Ngọc Vạn không chỉ đơn thuần là tình yêu mà còn nhằm tạo dựng liên minh chiến lược để chống lại kẻ thù chung.

Năm 1620, công chúa rời xa quê hương để trở thành Hoàng hậu nước Chân Lạp với tước hiệu Somdach Prea Peaccayo dey Preavoreac. Bà nhanh chóng nhận được tình cảm đặc biệt từ nhà vua nhờ nhan sắc và phẩm hạnh.

Tác Động Tích Cực Đến Di Cư Người Việt

Sự kết hợp này mở đường cho người Việt di cư sang vùng đất phía Nam một cách thuận lợi hơn. Năm 1623, khi phái đoàn do Chúa Sãi cử sang Oudong đề nghị lập đồn thu thuế tại Prei Kor (Sài Gòn) và dinh điền ở Mô Xoài (gần Bà Rịa), vai trò trung gian của Hoàng hậu đã giúp hai yêu cầu này được chấp thuận.

Kể từ đó, người Việt bắt đầu hình thành các khu định cư ổn định ở miền đất mới như Sài Gòn và Đồng Nai, góp phần phát triển kinh tế vùng này.

Các Nhận Xét Từ Những Nhà Nghiên Cứu Khác Nhau

Các ghi chép lịch sử từ phương Tây đã ghi nhận công lao của bà. G. Maspéro viết rằng nhờ có Công nữ An Nam, vua Chey Thettha II đã đồng ý cho lập thương điếm ở miền nam Cao Miên ngày nay gọi là Sài Gòn.

Moura cũng xác nhận rằng bà rất được yêu quý nhờ đức hạnh và sắc đẹp; chính cuộc hôn nhân này đã mở ra cơ hội lớn cho người Việt vào khu vực Đông Nam Á.

Mối Quan Hệ Hai Chiều Giữa Các Quốc Gia

Bên cạnh việc đảm bảo sự bình yên ở phương Nam, cuộc hôn nhân này còn giúp giảm thiểu sự can thiệp từ Xiêm La đối với Chân Lạp. Khi cần thiết, Chúa Sãi cũng gửi quân hỗ trợ nhà vua chống lại quân Xiêm để củng cố thêm mối quan hệ.


Năm 1628 đánh dấu bước ngoặt khi vua Chey Chetta II qua đời, dẫn đến nhiều biến động trong triều đình Chân Lạp…