An Ninh Châu Âu Thời Khắc Gay Cấn

Châu Âu đã lỡ nhiều cơ hội để trở thành nhân tố quyết định trong an ninh khu vực, nhưng giờ vẫn còn thời gian để chỉnh đốn.

Bối cảnh khủng hoảng trong quan hệ xuyên Đại Tây Dương
Nguy cơ rút lui của Hoa Kỳ và tác động lên cuộc chiến tại Ukraine
Xây dựng năng lực quốc phòng thống nhất ở Châu Âu
Con đường phía trước cho an ninh Châu Âu

Bối Cảnh Quan Hệ Xuyên Đại Tây Dương

Quan hệ giữa Hoa Kỳ và Châu Âu đã trải qua một lịch sử lâu dài, bắt đầu từ sự can dự của Mỹ vào Thế chiến II. Sự hiện diện của Hoa Kỳ tại Châu Âu được xem như “chiếc ô an ninh” mà khối NATO mang lại. Điều này không chỉ phản ánh lợi ích chiến lược của Mỹ trong việc duy trì một Châu Âu ổn định mà còn thể hiện giá trị chung về dân chủ và tự do mà hai bờ Đại Tây Dương cùng chia sẻ.

Tuy nhiên, tâm lý chủ quan đã dần xuất hiện ở cả hai phía. Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, nhiều quốc gia Châu Âu bắt đầu cắt giảm chi tiêu quốc phòng, xem đây là cách “hưởng lợi từ hòa bình”. Đa số lực lượng vũ trang Châu Âu chuyển trọng tâm sang các hoạt động can thiệp ở nước ngoài, dẫn đến việc xem nhẹ khả năng phòng thủ lãnh thổ. Về phía Hoa Kỳ, nước này dần rơi vào những cuộc xung đột tốn kém ở Trung Đông, trải rộng nguồn lực quân sự và tài chính.

Mối Đe Dọa Từ Nga và Trung Quốc

Những mối đe dọa mới bắt đầu nổi lên rõ rệt trong khoảng một thập kỷ trở lại đây. Trung Quốc dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình tiến bước nhanh chóng trên vũ đài thế giới, trong khi Nga trở nên quyết đoán hơn với các hành động như sáp nhập Crimea năm 2014 và xâm lược toàn diện Ukraine vào năm 2022. Bối cảnh này làm lộ rõ sự thiếu chuẩn bị của Châu Âu trước những thách thức an ninh hiện tại.

Nền chính trị Mỹ cũng dần chuyển dịch với nhiều tiếng nói kêu gọi “Nước Mỹ trên hết”. Ngay cả trước khi Donald Trump lên nắm quyền, Tổng thống Barack Obama đã có kế hoạch tái cân bằng sang khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, báo hiệu rằng Washington khó lòng tiếp tục “gánh” cho Châu Âu lâu dài như trước.

Tác Động Của Cuộc Chiến Nga-Ukraine

Khi chiến sự Nga-Ukraine bùng phát năm 2022, một lần nữa Mỹ quay lại vai trò dẫn đầu bằng cách cung cấp viện trợ quân sự và tài chính khổng lồ cho Ukraine. Tuy nhiên, đây chỉ là sự điều chỉnh tạm thời chứ không phải thay đổi toàn diện trong chiến lược lâu dài của Hoa Kỳ. Viễn cảnh Mỹ rút dần khỏi Châu Âu để tập trung vào cạnh tranh với Trung Quốc vẫn là kịch bản hiện hữu.

Các Hệ Lụy Nếu Mỹ Rút Lui

Nếu Donald Trump quay trở lại Nhà Trắng và thực hiện tuyên bố ngừng hỗ trợ quân sự cho Ukraine, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng đối với Châu Âu. Với việc Mỹ rút lui, các nước châu lục sẽ phải đối mặt với cuộc chiến quy mô lớn ngay trên lãnh thổ lần đầu tiên kể từ Thế chiến II.

Tâm lý của Trump chịu áp lực chính trị nội bộ sẽ tạo lợi thế đàm phán cho Putin nếu ông tìm cách thương lượng để “đóng băng” xung đột theo thỏa thuận tạm thời.

Xây Dựng Năng Lực Quốc Phòng Ở Châu Âu

Sự do dự của các nước châu lục trong việc củng cố năng lực quốc phòng đã dẫn đến tình trạng thiếu lựa chọn nghiêm trọng. Tương lai an ninh khu vực phải được chính các nước châu Âu đảm bảo; nếu không sẽ không có ổn định lâu dài.

Các nhà lãnh đạo châu Á cần nhận thức rõ rằng sức mạnh quốc phòng riêng biệt là yếu tố thiết yếu để bảo vệ chủ quyền và tạo ra môi trường hòa bình ổn định cho khu vực này.

Con Đường Phía Trước Cho An Ninh Châu Âu

Để tránh tình huống bất lợi nếu Mỹ giảm hỗ trợ quân sự hoặc rút lui hoàn toàn khỏi châu lục, các quốc gia cần xây dựng một hệ thống phòng thủ thống nhất. Việc hợp tác giữa các nước thành viên NATO cũng như tăng cường quan hệ với các đồng minh khác sẽ tạo ra sức mạnh tổng hợp cần thiết để ứng phó tốt hơn với những mối đe dọa tiềm tàng từ bên ngoài.

Các Câu Hỏi Đặt Ra Cho Bạn Đọc

Làm thế nào để các nước châu Âu cải thiện khả năng tự bảo vệ?
Mỹ có thể tiếp tục duy trì vai trò lãnh đạo ở châu lục hay không?
Các mối đe dọa nào đang nổi lên ảnh hưởng đến an ninh vùng này?