Chiến Dịch Tấn Công Đầu Tiên Của Võ Nguyên Giáp Năm 1950

Năm 1950, cục diện Chiến tranh Đông Dương bước sang một giai đoạn quan trọng. Tướng Võ Nguyên Giáp, sau thời gian chuẩn bị và nhận viện trợ từ Trung Quốc, quyết định mở chiến dịch tấn công quy mô đầu tiên nhằm đánh vào hệ thống đồn biên giới của Pháp ở miền Bắc Việt Nam. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quát về bối cảnh, kế hoạch và diễn biến của chiến dịch quan trọng này.

Tổng Quan Về Bối Cảnh Chiến Tranh

Thời điểm: Năm 1950
Lãnh đạo: Tướng Võ Nguyên Giáp
Mục tiêu: Các đồn biên giới của Pháp tại miền Bắc Việt Nam
Số lượng quân đội: Khoảng 10.000 lính Pháp bảo vệ tuyến biên giới

Kế Hoạch Tấn Công Của Võ Nguyên Giáp

Đầu năm 1950, Giáp xác định rõ lộ trình cuộc chiến chống Pháp trải qua ba giai đoạn. Ông tin rằng cần hành động gấp rút khi mà người Pháp bắt đầu nhận viện trợ từ Mỹ, trong khi lực lượng Việt Minh được Trung Quốc hỗ trợ huấn luyện và trang bị. Cuộc “chạy đua vũ trang” này đang nghiêng về phía Trung Quốc. Do đó, Giáp quyết đoán phải tấn công trước khi Pháp có thêm nguồn tiếp tế dồi dào từ Hoa Kỳ.

Mặc dù hy vọng “giải phóng Việt Nam” trong vòng sáu tháng, ông cũng hiểu rằng cuộc chiến sẽ kéo dài hơn. Trong các tài liệu viết ra, Giáp nhấn mạnh cụm từ “cuộc chiến lâu dài”, thể hiện sự chuẩn bị cho một trận đấu trường kỳ nếu phương án đánh nhanh không thành.

Các Đồn Biên Giới Là Mục Tiêu Đầu Tiên

Các đồn biên giới phía Bắc dọc đường biên giới với Trung Quốc trở thành mục tiêu đầu tiên vì ba lý do then chốt:

Cô lập: Các đồn biên giới của Pháp khá cô lập với nhau.
Khiếm khuyết về tiếp viện: Hệ thống tiếp viện của Pháp chủ yếu dựa vào thả dù – một giải pháp thiếu chắc chắn.
Tâm lý quân đội: Một thắng lợi ban đầu sẽ tạo động lực lớn cho binh sĩ Việt Minh.

Xây Dựng Lực Lượng Quân Đội Việt Minh

Khi chuẩn bị cho chiến dịch tấn công năm 1950, cuối năm 1949, Giáp tiến hành nâng cấp các đơn vị chủ lực của Việt Minh. Thay vì tổ chức theo trung đoàn độc lập như trước đây, ông thành lập năm sư đoàn: 304, 308, 312, 316 và 320 với mỗi sư đoàn khoảng 12.000 quân.

Cấu trúc cơ bản của mỗi sư đoàn gồm bốn trung đoàn bộ binh; tuy hỏa lực nặng còn hạn chế nhưng việc hình thành cấp sư đoàn đánh dấu bước tiến vượt bậc trong tổ chức quân đội Việt Minh. Mặc dù thiếu phương tiện cơ giới và pháo nặng nhưng quân đội ta lại có lợi thế di chuyển linh hoạt qua địa hình rừng núi.

Sự Ra Đời Của Những Sư Đoàn Nổi Tiếng

Từ đây những cái tên như sư đoàn 308 (“Đại đoàn Quân Tiên Phong”), 312, 316 và 320 đã trở thành biểu tượng cho hàng loạt chiến dịch lớn trong kháng chiến chống Pháp (1945-1954) cũng như chống Mỹ (1954-1975).

Bắt Đầu Cuộc Tấn Công Quy Mô

Năm 1950 chứng kiến khoảng mười ngàn quân bảo vệ tuyến biên giới của Pháp đối mặt với kế hoạch tấn công đầy táo bạo của Võ Nguyên Giáp. Kế hoạch bao gồm các đợt tấn công nhỏ để luyện tập cho quân chủ lực đồng thời dò la phản ứng của đối phương.

Một loạt trận đánh ở Lào Cai và Đồng Khê diễn ra vào cuối năm trước đã giúp rèn luyện khả năng phối hợp giữa bộ binh và pháo binh cho lực lượng Việt Minh.

Các Cuộc Tập Kích Nhỏ Ban Đầu

Khi mùa mưa Tây Nam đến vào đầu năm mới, sư đoàn 308 liên tục tập kích các đồn nhỏ quanh Lào Cai để huấn luyện tân binh và thử nghiệm vũ khí mới mà chưa cần chiếm đóng lâu dài. Trận Pho Lu là ví dụ điển hình khi khoảng năm đến sáu ngàn quân Việt Minh đã thực hiện cuộc tấn công kiểu “biển người” vào một đồn chỉ có150 lính Pháp trú đóng.

Nếu không có sự can thiệp kịp thời từ những đơn vị cứu viện bằng đường hàng không thì kết quả có thể khác đi rất nhiều.

Dù rằng một đại đội nhảy dù đã được thả xuống khu vực gần đó nhưng họ lại gặp phải khó khăn trong việc tiếp cận mục tiêu do sai lệch địa điểm thả dù lên đến hai chục cây số.

Sau cuộc giao tranh quyết liệt tại Pho Lu hôm ấy,Tướng Võ Nguyên Giáp đã phát biểu: “Chúng ta đã giành được niềm tin từ thắng lợi đầu tiên”.

Ngoài ra còn nhiều trận khác tại Nghĩa Đô nơi mà quân đội Pháp kịp thời thả nguyên tiểu đoàn dù xuống ngay trên đồn khiến cho tình thế trở nên khó khăn hơn cho phía Việt Minh.
Cuối cùng sau nhiều lần thử nghiệm như vậy thì cả hai bên đều có những bài học quý giá để rút ra kinh nghiệm cho lần sau.

Bước Tổng Duyệt Tại Đồng Khê

Trận Đồng Khê diễn ra vào cuối tháng Năm năm đó đánh dấu bước “tổng duyệt” hoàn hảo cho sư đoàn thứ ba trăm tám.
Năm tiểu đoàn thuộc sư đoàn này bao vây lấy đồn với hỏa lực mạnh mẽ từ cối hay bazooka nhằm làm suy yếu sức phòng thủ trước khi chính thức chiếm lĩnh.
Ngày hai mươi tám tháng Năm là ngày lịch sử ghi lại sự kiện quan trọng này; tuy nhiên thắng lợi không hoàn toàn do sự xuất hiện bất ngờ của một tiểu đoàn nhảy dù (ba PBC) khiến mọi thứ trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết.

Những gì xảy ra tại đây không chỉ là câu chuyện về sức mạnh mà còn là minh chứng rõ nét cho tinh thần quật cường kiên định của người dân nơi đây dưới sự lãnh đạo sáng suốt của vị tướng tài ba – Võ Nguyên Giáp.