Hannibal Barca: Vi Tướng Carthage Khiến Rome Khiếp Sợ
Hannibal Barca thường được coi là một trong những danh tướng vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại. Trong cuộc Chiến tranh Punic lần thứ hai vào cuối thế kỷ 3 TCN, ông đã đưa nước Cộng hòa La Mã vào tình thế nguy hiểm nhất từ trước đến nay. Ở tuổi 25, Hannibal đã nắm quyền chỉ huy một đạo quân hùng mạnh, dẫn quân vượt dãy Alps và tiến thẳng vào “sân nhà” của Rome, tung hoành trên đất Ý suốt 15 năm. Dưới đây là bức tranh toàn cảnh về cuộc đời và sự nghiệp của Hannibal – từ tuổi thơ sinh ra trong chiến tranh, những chiến thắng huyền thoại cho đến cái chết bi tráng nơi đất khách.
Tổng Quan Về Cuộc Đời Hannibal
- Thời gian sống: khoảng 247 TCN – khoảng 183 TCN
- Các trận đánh nổi bật: Trận Cannae, Trận Trebia
- Nơi sinh: Carthage (nay thuộc Tunisia)
- Lãnh đạo các lực lượng: Quân đội Carthage
- Mục tiêu chính: Chống lại sự bành trướng của La Mã
Carthage: Nền Tảng Của Một Danh Tướng
Carthage vốn là một thuộc địa của người Phoenicia ở Bắc Phi. Sau đó, nó vươn lên thành cường quốc hải quân và thương mại ở Địa Trung Hải, lập thuộc địa tại Sicilia và Sardinia, mở rộng ảnh hưởng sang Tây Ban Nha. Tuy nhiên, khi Cộng hòa La Mã bắt đầu trỗi dậy với tham vọng biển cả, xung đột giữa hai bên là điều không thể tránh khỏi.
Năm 264 TCN, Chiến tranh Punic lần thứ nhất bùng nổ xoay quanh quyền kiểm soát Sicilia. Hannibal ra đời khoảng năm 247 TCN, ngay giữa cuộc chiến kéo dài này.
Bối Cảnh Gia Đình Và Tuổi Thơ
Cha ông, Hamilcar Barca, là một quý tộc được Viện nguyên lão Carthage trao quyền chỉ huy quân đội. Gia tộc Barca trở thành thế lực lớn tại Carthage. Cuộc chiến kết thúc năm 241 TCN với chiến thắng thuộc về Rome; Carthage bị đánh thuế nặng và gặp khó khăn trong việc duy trì quân đội chủ yếu là lính đánh thuê.
Sau khi dẹp yên cuộc nổi loạn của lính đánh thuê do chính Hamilcar lãnh đạo, ông quyết định đưa quân sang Tây Ban Nha để tái thiết sức mạnh Carthage thông qua chinh phục và cướp bóc. Lúc này Hannibal mới khoảng 9 tuổi và đã xin theo cha mình.
Lời Thề Bất Diệt Với Rome
Khi theo cha đến Tây Ban Nha, Hamilcar bắt cậu phải thề rằng sẽ không bao giờ trở thành bạn với người La Mã. Tuổi thơ của Hannibal gắn liền với doanh trại và các hoạt động quân sự; ông học hỏi nhiều kỹ năng như chỉ huy lính hay đọc địa hình.
Tới năm 23 tuổi, Hannibal được giao nhiệm vụ chỉ huy kỵ binh và nhanh chóng chứng tỏ tài năng lãnh đạo. Tuy nhiên vào năm 228 TCN, Hamilcar tử trận tại Tây Ban Nha; quyền chỉ huy chuyển sang em rể ông là Hasdrubal.
Bước Ngoặt Trong Cuộc Đời: Lên Ngôi Chỉ Huy
Tới năm 221 TCN, sau khi Hasdrubal bị ám sát, Hannibal đã đủ quen thuộc với quân đội để nhận được sự hỗ trợ từ cả tướng lĩnh lẫn binh sĩ. Ông xin nhận quyền chỉ huy và Viện nguyên lão Carthage đã chuẩn y cho yêu cầu này.
Sau Chiến tranh Punic lần thứ nhất, mặc dù Carthage vẫn giữ được ảnh hưởng tại Tây Ban Nha theo hiệp định ký kết với Rome nhưng mối quan hệ giữa hai nước ngày càng căng thẳng. Thành phố Saguntum gần Valencia trở thành đồng minh quan trọng của Rome tại khu vực này.
Mở Rộng Lãnh Thổ Và Khởi Đầu Chiến Tranh Mới
Khi tiếp tục mở rộng lãnh thổ về phía Saguntum vào năm 218 TCN bất chấp các cảnh báo từ Rome về việc bảo vệ thành phố này khỏi các bộ tộc bản địa; Hannibal quyết định bao vây Saguntum và chiếm đóng thành phố này – hành động chính thức khởi động Chiến tranh Punic lần thứ hai.
Xâm Nhập Ý: Kế Hoạch Không Tưởng
Khi Rome phẫn nộ đòi xử lý Hannibal thì chính quyền Carthage từ chối đáp ứng yêu cầu đó. Sau khi chiếm Saguntum thành phố này trở nên đổ nát còn Hannibal thì rút lui lên phía bắc để tiếp tục tập hợp lực lượng.
Ông tự giới thiệu mình như một “người giải phóng”, mong muốn giải thoát Tây Ban Nha khỏi ảnh hưởng của La Mã nhằm thu hút thêm nhiều chiến binh bản địa tham gia cùng mình.
Một kế hoạch táo bạo chưa từng có xuất hiện: đưa cuộc chiến đến tận đất Ý để giáp mặt trực tiếp với kẻ thù ngay trên quê hương của họ.